Thắp nhang là một nét văn hóa tâm linh lâu đời của người Việt, gắn liền với tín ngưỡng tổ tiên và đặc biệt phổ biến trong Phật giáo. Từ nhu cầu ấy, nghề làm nhang ra đời và phát triển, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhân dân.
Ngày xưa, tại nhiều ngôi chùa cổ, hình ảnh các nhà sư se nhang là điều rất quen thuộc. Các thầy làm nhang để dâng cúng Tam Bảo và đem bán cho người dân để cải thiện đời sống. Có khi một ngày, một vị sư có thể se đến vài thiên nhang (một thiên là một ngàn cây).
Nhang truyền thống được làm hoàn toàn từ các nguyên liệu thiên nhiên như trầm hương, quế, bạch đàn, hương bài… Các loại thảo mộc này được xay mịn, phối trộn theo những công thức riêng biệt để tạo nên mùi hương đặc trưng. Keo dính dùng để kết hợp bột là nhựa cây bời lời – một chất keo thực vật không độc hại, an toàn cho sức khỏe.
Sau khi trộn đều bột hương, keo và nước, người thợ nhào nặn kỹ lưỡng thành khối bột mịn, dẻo. Lúc này, công đoạn se nhang bắt đầu. Tăm tre được vót đều, phơi khô và nhuộm màu, sau đó được se bằng tay hoặc bằng bàn se gỗ truyền thống. Phần bột hương được se đều quanh tăm, chừa lại phần chân nhang để dễ cắm khi thắp.
Việc se nhang thủ công đòi hỏi sự kiên trì, khéo léo và cẩn trọng. Nếu se không đều tay, nhang có thể bị cong, gãy hoặc rơi bột. Sau khi se xong, nhang được mang đi phơi nắng tự nhiên để khô và dậy hương thơm dịu nhẹ, thanh khiết.
Ngày nay, với sự phát triển của máy móc, việc làm nhang đã được tự động hóa phần lớn. Tuy nhiên, nhang thủ công vẫn được gìn giữ như một biểu tượng của sự mộc mạc, truyền thống và tấm lòng thành kính của người làm nhang
Giữa cuộc sống hiện đại và hối hả, một nén nhang thủ công vẫn giữ nguyên giá trị sâu sắc – không chỉ để thắp, mà để kết nối. Kết nối con người với tổ tiên, với chư Phật, với những giá trị văn hóa xưa cũ nhưng đầy thiêng liêng.
Thắp một nén nhang thủ công truyền thống là thắp lên sự an tịnh, là gìn giữ hồn Việt, là trân trọng những điều mộc mạc mà sâu sắc nhất trong tâm thức người Việt.